TIÊM INSULIN TẠI NHÀ ĐÚNG CÁCH – TRÁNH BIẾN CHỨNG

Tiêm insulin là một trong những biện pháp giúp người bệnh đái tháo đường kiểm soát bệnh. Bệnh nhân có thể được tiêm tại cơ sở y tế hay tự tiêm tại nhà. Khi tiêm tại nhà, người nhà và bệnh nhân cần biết tiêm insulin đúng cách để mang lại hiệu quả điều trị, hạn chế những biến chứng có thể xảy ra do tiêm insulin sai kỹ thuật.

1. Cách xác định vị trí tiêm insulin

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc lựa chọn vị trí tiêm, bao gồm khả năng tiếp cận, tình trạng mô mỡ và tốc độ hấp thụ insulin của điểm tiêm. Theo đó, các vị trí tiêm phổ biến nhất thường là bụng, má ngoài của đùi, mặt sau cánh tay và mông. Những vùng này có lớp mô mỡ nằm ngay dưới da, giúp hấp thụ insulin. Ngoài ra, khu vực này ít dây thần kinh, sẽ giảm cảm giác đau tới mức tối thiểu khi tiêm.

2. Insulin được hấp thu khác nhau từ mỗi vị trí tiêm khác nhau như:

Bụng: Bụng là vị trí được nhiều bệnh nhân cũng như bác sĩ lựa chọn tiêm insulin nhiều nhất. Vì bụng là nơi insulin đi vào máu nhanh nhất, đồng thời, đây là vị trí dễ tiếp cận và ít gây khó chịu.

Cánh tay: Ở vị trí này, tốc độ hấp thu insulin vừa phải nhưng không nhanh như bụng. Để tiêm vào cánh tay, kim phải được đặt ở mặt sau cánh tay (vùng cơ tam đầu, hay bắp tay sau), khoảng giữa vai và khuỷu tay. Ở vị trí này, nếu người bệnh tự tiêm thường cần có người giúp đỡ.

Đùi: Đây là vị trí hấp thu insulin chậm nhất nhưng lại thuận lợi cho người bệnh tự tiêm. Khi tiêm đùi, cần đâm kim vào phía trước của đùi, đoạn giữa đầu gối và háng, hơi lệch về phía ngoài chân.

Mông: Tốc độ hấp thụ thuốc khá chậm.

Cũng lưu ý rằng cơ thể mỗi người là khác nhau nên không phải ai cũng có vị trí tiêm thích hợp giống nhau. Ví dụ, trẻ em hoặc những người rất gầy không nên tiêm vị trí bụng.

Các vị trí thường tiêm insulin.

3. Nguyên tắc chung khi thực hiện tiêm insulin

- Cần làm sạch vị trí tiêm. Insulin được tiêm vào lớp mỡ ngay dưới da.

Tùy vào từng loại insulin mà có thời gian tiêm khác nhau. Insulin Mixtard (nhanh/trung bình): tiêm trước ăn 30 phút. Insulin Novomix (rất nhanh/dài): tiêm ngay trước ăn hoặc sau ăn 5 phút.

- Không nên tiêm lặp lại tại một vị trí trong vùng tiêm. Để hạn chế các biến chứng, cần luân phiên các vị trí tiêm. Đặc biệt, với những trường hợp sử dụng hơn 1 mũi tiêm trở lên trong ngày, phải tiêm ở các vị trí và ở các vùng khác nhau

4. Các bước tiêm Insulin đúng cách:

Bước 1: Nếu thuốc Insulin sử dụng lần đầu bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh phải để thuốc ra ngoài trước 10-15 phút và ghi ngày mở nắp bên ngoài vỏ lọ. Lăn nhẹ thuốc trong lòng bàn tay 15 - 20 lần (nếu là Insulin hỗn hợp)

Bước 2: Sát khuẩn nắp cao su lọ thuốc bằng cồn 70 độ, để khô.

Bước 3: Tháo nắp nhựa bơm tiêm kéo ngược Piston của bơm tiêm để lấy một lượng khí đúng bằng lượng thuốc cần tiêm.

Bước 4: Đâm kim vào lọ thuốc, đẩy lượng không khí trong bơm tiêm vào lọ thuốc. Kim tiêm vẫn nằm trong lọ thuốc, dốc ngược lọ thuốc ngang tầm mắt, kéo từ từ piston để lấy đủ lượng Insulin theo chỉ định. Rút kim, đậy nắp kim. Nếu có bọt khí: Búng nhẹ và đẩy khí ra ngoài bằng cách đẩy nhẹ piston lên

Bước 5: Chọn vị trí tiêm và khử trùng nơi tiêm bằng cồn 70 độ.

Bước 6: Véo da bằng hai ngón tay (ngón cái và ngón trỏ) để cố định da cho đến khi bơm hết thuốc

Bước 7: Cầm bơm tiêm đâm 1 góc 45 - 90 độ so với mặt da (tùy thuộc người bệnh gày hay béo)

Bước 8: Bơm thuốc từ từ cho đến khi hết thuốc trong bơm tiêm

Bước 9: Rút kim, thả tay véo da, ấn nhẹ miếng bông vào vùng tiêm, không chà xát lại nơi đã tiêm.

Lưu ý: Luôn tháo kim sau mỗi lần tiêm và bảo quản bút tiêm insulin bơm sẵn không có kim gắn vào. Nếu không, dung dịch thuốc có thể bị rò rỉ và làm cho việc định liều thuốc không chính xác. Không được cho người khác sử dụng chung kim. Mỗi bút tiêm chỉ sử dụng cho một bệnh nhân. Hủy đầu kim sau khi sử dụng. Không được bơm thuốc vào lại trong bút tiêm.

5. Bảo quản insulin

Khi chưa mở nắp lọ: Tốt nhất để 2 - 8 độ C, thường là để trong ngăn mát tủ lạnh. Không được để trong ngăn đá.

Khi đã mở nắp lọ: Có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng, ngăn mát tủ lạnh (≤ 28 C) trong thời gian 4 - 6 tuần. Không để thuốc tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.

Ảnh minh họa

Nguồn: Báo Sức khỏe và đời sống